De directies van de hardrijderijen op de schaats blijven daarbij niet achter. Bij de grote organisaties in de steden is er altijd winst.
Er worden daar buiten de hardrijderijen om ook inzamelingen gehouden om de hulpbehoevenden te helpen in zware wintertijden. Net als in Leeuwarden wordt ook in Harlingen de winst van de hardrijderijen besteed aan verzorging van de armen. Van andere plaatsen zijn in de eerste decennia van de negentiende eeuw geen gegevens gevonden.
Stads Armenschool
Pas op dinsdag 10 januari 1848 treedt er een ingrijpende verandering op. Voor het eerst duikt er een uitslag op van een liefdadigheidswedstrijd op het ijs. De leerlingen van de Stads Armenschool in Sneek strijden om kledingstukken.
"Op den 10den dezer had te Sneek, eene bijzondere, en voorzeker de algemeene goedkeuring wegdragende, liefhebberij op schaatsen plaats. Op eene der binnengrachten, aan het Grootzand namelijk, werd eene hardrijderij gehouden door leerlingen der Stads Armenschool, waartoe 58 jongens van 12 tot 16 jaren oud, waren toegelaten. De prijs, bestaande in eenen nieuwen duffelschen jas en broek, nieuwe pet en schoenen, werd behaald door Harm Boelens; de premie, zijnde eene nieuwe wollen onderbroek, nieuwe borstrok, pet en schoenen, viel ten deel aan Steven Tuinstra; terwijl aan de daaraan volgende rijders, Gerlof de Wolf en Hijlke Osinga , ieder een paar nieuwe schoenen toegestaan, en aan Sijbout Pasma, oud 12 jaar, om zijne bijzondere bekwaamheid in het schaatsenrijden, door den onderwijzer eene wollen das geschonken werd. Na den afloop der hardrijderij, werden de rijders in de armenschool onthaald op warme melk en koek.'
Lang niet alle leerlingen van de school deden aan de wedstrijd mee. Er werd die dag 'door eenige kinderlievende ingezetenen' f. 70,25 bijeengebracht via een intekenlijst. Dat bedrag was ruim voldoende, want niet alleen de prijzen konden er van gekocht worden, maar ook alle kinderen, die niet aan 'den wedloop konden deelnemen heeft men heden verblijd met aan elk een stuk koek ten geschenke te geven."
De prijswinnaars komen uit doodgewone gezinnen, waarvan de vaders allemaal werk hebben, maar die toch tot de armen van de stad worden gerekend. Winnaar Harmen Boelens is veertien en een zoon van de 39-jarige turfdrager Willem Boelens. Hij wordt zelf later tabakskerversknecht. Gerlof de Wolf is zestien jaar en zoon van Broer de Wolf, een rogmolenaarsknecht, en Stijntje Mulder. Hij zal net als zijn vader in het molenbedrijf terecht komen. Gerlof is op 17 juli 1864 bij zijn huwelijk met Trientje van Sluis olieslagersknecht.
Een andere opvallende naam bij de prijswinnaars is natuurlijk Steven Tuinstra. Hij wint een wollen onderbroek, een borstrok, pet en schoenen.
Steven Tuinstra is geboren op 15 november 1834 als buitenechtelijk kind van Douwe Tuinstra en Sytske Postma. Douwe erkent de vader te zijn. In de geboorteakte staat als achternaam van de moeder abusievelijk Postmus. De ouders trouwen niet.
Op 10 februari 1839 trouwt Sytske Postma met Atze Tuinstra, een verre neef van Douwe Tuinstra. Atze is op dat moment vier maanden weduwnaar van Aafke Jans Rolsma en heeft twee kinderen, Jitske en Jan. Atze is op het moment van het huwelijk timmerknecht. Met Sytske krijgt hij negen kinderen. De meeste kinderen worden niet oud.
Steven groeit op bij Atze Tuinstra. Hij heeft geen contact meer met zijn biologische vader. Dat blijkt onder andere uit het feit dat hij zijn kinderen alleen naar moederskant vernoemd. Zijn eerste dochter heet Sietske, naar zijn moeder, een zoon noemt hij Theunis, naar de vader van zijn moeder.
Hij wordt soldaat bij het achtste regiment infanterie. Dit regiment is gelegerd in Nijmegen. Hier leert hij Ymkje Schurink kennen. Op 17 augustus 1868 wordt Hendrik geboren, een buitenechtelijk kind. Bijna een jaar later, op 10 juni 1869, trouwt hij met haar. Hendrik wordt bij het huwelijk erkent als zijn zoon.
Samen krijgen ze nog drie kinderen: Sietske, Theunis en Oeke.
Een paar korte stamboomoverzichten
Steven Tuinstra is geboren op 15-11-1834 in Sneek, zoon van Douwe Tuinstra en Sytske Postma. Steven is overleden op 02-03-1888 in Utrecht, 53 jaar oud.
Steven trouwde, 34 jaar oud, op 10-06-1869 in Nijmegen met Ymkje Schurink, 24 jaar oud. Ymkje is geboren op 06-11-1844 in Sneek, dochter van Hendrik Schurink en Oeke Jardinga. Ymkje is overleden op 17-10-1915 in Den Helder, 70 jaar oud.
Kinderen van Steven en Ymkje:
1. Hendrik Tuinstra, geboren op 17-08-1868 in Nijmegen. Overleden op 13-03-1940.
2. Sietske Tuinstra, geboren op 04-02-1871 in Utrecht. Overleden op 23-10-1872 in Sneek, 1 jaar oud.
3. Theunis Tuinstra, geboren op 01-09-1873 in Sneek. Overleden op 22-04-1963.
4. Oeke Tuinstra, geboren op 06-04-1877 in Sneek. Overleden op 22-02-1878 in Sneek, 10 maanden oud.
____
Douwe Tuinstra is geboren op 22-05-1814 in Sneek, zoon van Steven Douwes Tuinstra en Klaaske Klases Klein. Douwe is overleden op 18-10-1899 in Sneek, 85 jaar oud.
Douwe:
(1) is de biologische vader van het kind van Sytske Postma. Sytske is geboren op 25-02-1810 in Sneek, dochter van Theunis Johannes Postma en Hylkjen Tjallings Viersma. Sytske is overleden op 22-06-1871 in Sneek, 61 jaar oud. Zij trouwde later op 10-02-1839 in Sneek met Atze Tuinstra (1807-1899).
(2) trouwde, 28 jaar oud, op 10-07-1842 in Sneek met Baukjen de Vos, 22 jaar oud. Baukjen is geboren op 12-11-1819 in Balk, dochter van Itjen Lijckeles de Vos en Lijsbert Wanders Gleistra. Baukjen is overleden op 16-02-1903 in Sneek, 83 jaar oud.
Kind van Douwe en Sytske:
1. Steven Tuinstra, geboren op 15-11-1834 in Sneek. Overleden op 02-03-1888.
Kinderen van Douwe en Baukjen:
1. Yttje Tuinstra, geboren op 20-10-1842 in Sneek. Overleden op 06-01-1880.
2. Klaaske Tuinstra, geboren op 24-12-1844 in Sneek. Overleden op 19-11-1936.
3. Antje Tuinstra, geboren op 28-10-1846 in Sneek. Overleden op 12-11-1846 in Sneek, 15 dagen oud.
4. Steven Tuinstra, geboren op 30-11-1847 in Sneek. Overleden op 20-12-1936.
5. Antje Tuinstra, geboren op 22-12-1850 in Sneek. Overleden op 15-10-1930.
6. Lijsbert Tuinstra, geboren op 24-02-1854 in Sneek. Overleden op 08-08-1859 in Sneek, 5 jaar oud.
7. Teeke Tuinstra, geboren op 06-02-1857 in Sneek. Overleden op 06-04-1927.
8. Tuinstra, levenloos geboren zoon, geboren op 09-11-1859 in Sneek.
9. Elisabeth Tuinstra, geboren op 24-05-1861 in Sneek. Overleden op 04-10-1918.
____
Atze Tuinstra is geboren op 17-11-1807 in Sneek, zoon van Teeke Jetzes Tuinstra en Jikke Franzes Hoefnagel. Atze is overleden op 11-03-1899 in Sneek, 91 jaar oud.
Atze:
(1) trouwde, 27 jaar oud, op 22-03-1835 in Sneek met Aafke Jans Rolsma, 34 jaar oud. Aafke is geboren op 15-09-1800 in Sneek, dochter van Jan Symons Rolsma en Martjen Klases Brouwer. Aafke is overleden op 14-10-1838 in Sneek, 38 jaar oud.
(2) trouwde, 31 jaar oud, op 10-02-1839 in Sneek met Sytske Postma, 28 jaar oud. Sytske is geboren op 25-02-1810 in Sneek, dochter van Theunis Johannes Postma en Hylkjen Tjallings Viersma. Sytske is overleden op 22-06-1871 in Sneek, 61 jaar oud.
(3) trouwde, 67 jaar oud, op 03-01-1875 in Sneek met Catharina Trussel, 66 jaar oud. Catharina is geboren in 1809 in Sneek, dochter van Johan Georg Trussel en Antje Sjoerds. Catharina is overleden op 05-08-1900 in Sneek, 91 jaar oud.
Kinderen van Atze en Aafke:
1. Jitske Tuinstra, geboren op 01-06-1835 in Sneek. Jitske is overleden op 21-01-1874 in Sneek, 38 jaar oud.
2. Jan Atzes Tuinstra, geboren op 18-12-1837 in Sneek. Jan is overleden op 09-01-1840 in Sneek, 2 jaar oud.
Kinderen van Atze en Sytske:
1. Tuinstra, levenloos geboren dochter, geboren op 03-08-1839 in Sneek.
2. Hylkje Tuinstra, geboren op 03-08-1839 in Sneek. Overleden op 09-08-1839 in Sneek, 6 dagen oud.
3. Hylkje Tuinstra, geboren op 01-09-1840 in Sneek. Overleden op 18-04-1926 in Sneek, 85 jaar oud.
4. Tuinstra, levenloos geboren dochter, geboren op 31-03-1843 in Sneek.
5. Magteltje Tuinstra, geboren op 04-04-1844 in Sneek. Overleden in 1920 in Staphorst, 76 jaar oud.
6. Tuinstra, levenloos geboren zoon, geboren op 08-03-1847 in Sneek.
7. Teuna Tuinstra, geboren op 11-02-1849 in Sneek. Overleden op 15-10-1857 in Sneek, 8 jaar oud.
8. Akke Tuinstra, geboren op 13-03-1851 in Sneek. Overleden op 09-04-1905 in Leiden, 54 jaar oud.
9. Teeke Tuinstra, geboren op 02-03-1854 in Sneek. Overleden op 10-11-1856 in Sneek, 2 jaar oud.
____
