Je DNA kan onder andere aantonen waar je afkomst ligt. Je denkt bijvoorbeeld 100% Nederlander te zijn, maar je voorouders zijn ooit vanuit Oost-Europa en Zuid-Europa naar Nederland gekomen. Je hebt hierdoor een bepaald percentage van die afkomst in je DNA. Je kunt in je eentje een wereldburger zijn.
Je DNA bestaat voor 50% uit je vader en 50% uit je moeder. En zo gaat het maar door. Je kunt verbaasd staan van het resultaat. In jouw persoon kunnen allerlei afkomsten zitten. Er is geen reden meer voor racisme of extremisme.
In onderstaand filmpje wordt een en ander uitgelegd.
maandag 24 april 2017
maandag 17 april 2017
maandag 5 september 2016
Liefdadigheid op het ijs - Steven Tuinstra (1834-1888)
Als in de 19e eeuw de winter toeslaat barst in Friesland niet alleen het volksvermaak op het ijs los, maar net als in de rest van Nederland neemt ook de nood onder de armlastige bevolking, en dat is het grootste deel, schrikbarend toe. Plotseling is er geen werk meer en sociale voorzieningen bestaan niet of nauwelijks voor 1900. Geen werk, geen geld is de doodnormale gang van zaken. Wel spannen armenkassen, diaconieën van de kerken en stads-en dorpsbestuurders zich overal in om extra gelden te genereren om zo de algemene nood wat te verlichten door verstrekking van levensmiddelen en turf, zodat de kachel kan blijven branden.
De directies van de hardrijderijen op de schaats blijven daarbij niet achter. Bij de grote organisaties in de steden is er altijd winst.
Er worden daar buiten de hardrijderijen om ook inzamelingen gehouden om de hulpbehoevenden te helpen in zware wintertijden. Net als in Leeuwarden wordt ook in Harlingen de winst van de hardrijderijen besteed aan verzorging van de armen. Van andere plaatsen zijn in de eerste decennia van de negentiende eeuw geen gegevens gevonden.
Stads Armenschool
Pas op dinsdag 10 januari 1848 treedt er een ingrijpende verandering op. Voor het eerst duikt er een uitslag op van een liefdadigheidswedstrijd op het ijs. De leerlingen van de Stads Armenschool in Sneek strijden om kledingstukken.
"Op den 10den dezer had te Sneek, eene bijzondere, en voorzeker de algemeene goedkeuring wegdragende, liefhebberij op schaatsen plaats. Op eene der binnengrachten, aan het Grootzand namelijk, werd eene hardrijderij gehouden door leerlingen der Stads Armenschool, waartoe 58 jongens van 12 tot 16 jaren oud, waren toegelaten. De prijs, bestaande in eenen nieuwen duffelschen jas en broek, nieuwe pet en schoenen, werd behaald door Harm Boelens; de premie, zijnde eene nieuwe wollen onderbroek, nieuwe borstrok, pet en schoenen, viel ten deel aan Steven Tuinstra; terwijl aan de daaraan volgende rijders, Gerlof de Wolf en Hijlke Osinga , ieder een paar nieuwe schoenen toegestaan, en aan Sijbout Pasma, oud 12 jaar, om zijne bijzondere bekwaamheid in het schaatsenrijden, door den onderwijzer eene wollen das geschonken werd. Na den afloop der hardrijderij, werden de rijders in de armenschool onthaald op warme melk en koek.'
Lang niet alle leerlingen van de school deden aan de wedstrijd mee. Er werd die dag 'door eenige kinderlievende ingezetenen' f. 70,25 bijeengebracht via een intekenlijst. Dat bedrag was ruim voldoende, want niet alleen de prijzen konden er van gekocht worden, maar ook alle kinderen, die niet aan 'den wedloop konden deelnemen heeft men heden verblijd met aan elk een stuk koek ten geschenke te geven."
De prijswinnaars komen uit doodgewone gezinnen, waarvan de vaders allemaal werk hebben, maar die toch tot de armen van de stad worden gerekend. Winnaar Harmen Boelens is veertien en een zoon van de 39-jarige turfdrager Willem Boelens. Hij wordt zelf later tabakskerversknecht. Gerlof de Wolf is zestien jaar en zoon van Broer de Wolf, een rogmolenaarsknecht, en Stijntje Mulder. Hij zal net als zijn vader in het molenbedrijf terecht komen. Gerlof is op 17 juli 1864 bij zijn huwelijk met Trientje van Sluis olieslagersknecht.
Een andere opvallende naam bij de prijswinnaars is natuurlijk Steven Tuinstra. Hij wint een wollen onderbroek, een borstrok, pet en schoenen.
Steven Tuinstra is geboren op 15 november 1834 als buitenechtelijk kind van Douwe Tuinstra en Sytske Postma. Douwe erkent de vader te zijn. In de geboorteakte staat als achternaam van de moeder abusievelijk Postmus. De ouders trouwen niet.
Geboorteakte Steven Tuinstra
Op 10 februari 1839 trouwt Sytske Postma met Atze Tuinstra, een verre neef van Douwe Tuinstra. Atze is op dat moment vier maanden weduwnaar van Aafke Jans Rolsma en heeft twee kinderen, Jitske en Jan. Atze is op het moment van het huwelijk timmerknecht. Met Sytske krijgt hij negen kinderen. De meeste kinderen worden niet oud.
Steven groeit op bij Atze Tuinstra. Hij heeft geen contact meer met zijn biologische vader. Dat blijkt onder andere uit het feit dat hij zijn kinderen alleen naar moederskant vernoemd. Zijn eerste dochter heet Sietske, naar zijn moeder, een zoon noemt hij Theunis, naar de vader van zijn moeder.
Hij wordt soldaat bij het achtste regiment infanterie. Dit regiment is gelegerd in Nijmegen. Hier leert hij Ymkje Schurink kennen. Op 17 augustus 1868 wordt Hendrik geboren, een buitenechtelijk kind. Bijna een jaar later, op 10 juni 1869, trouwt hij met haar. Hendrik wordt bij het huwelijk erkent als zijn zoon.
Samen krijgen ze nog drie kinderen: Sietske, Theunis en Oeke.
Een paar korte stamboomoverzichten
Steven Tuinstra is geboren op 15-11-1834 in Sneek, zoon van Douwe Tuinstra en Sytske Postma. Steven is overleden op 02-03-1888 in Utrecht, 53 jaar oud.
Steven trouwde, 34 jaar oud, op 10-06-1869 in Nijmegen met Ymkje Schurink, 24 jaar oud. Ymkje is geboren op 06-11-1844 in Sneek, dochter van Hendrik Schurink en Oeke Jardinga. Ymkje is overleden op 17-10-1915 in Den Helder, 70 jaar oud.
Kinderen van Steven en Ymkje:
1. Hendrik Tuinstra, geboren op 17-08-1868 in Nijmegen. Overleden op 13-03-1940.
2. Sietske Tuinstra, geboren op 04-02-1871 in Utrecht. Overleden op 23-10-1872 in Sneek, 1 jaar oud.
3. Theunis Tuinstra, geboren op 01-09-1873 in Sneek. Overleden op 22-04-1963.
4. Oeke Tuinstra, geboren op 06-04-1877 in Sneek. Overleden op 22-02-1878 in Sneek, 10 maanden oud.
____
Douwe Tuinstra is geboren op 22-05-1814 in Sneek, zoon van Steven Douwes Tuinstra en Klaaske Klases Klein. Douwe is overleden op 18-10-1899 in Sneek, 85 jaar oud.
Douwe:
(1) is de biologische vader van het kind van Sytske Postma. Sytske is geboren op 25-02-1810 in Sneek, dochter van Theunis Johannes Postma en Hylkjen Tjallings Viersma. Sytske is overleden op 22-06-1871 in Sneek, 61 jaar oud. Zij trouwde later op 10-02-1839 in Sneek met Atze Tuinstra (1807-1899).
(2) trouwde, 28 jaar oud, op 10-07-1842 in Sneek met Baukjen de Vos, 22 jaar oud. Baukjen is geboren op 12-11-1819 in Balk, dochter van Itjen Lijckeles de Vos en Lijsbert Wanders Gleistra. Baukjen is overleden op 16-02-1903 in Sneek, 83 jaar oud.
Kind van Douwe en Sytske:
1. Steven Tuinstra, geboren op 15-11-1834 in Sneek. Overleden op 02-03-1888.
Kinderen van Douwe en Baukjen:
1. Yttje Tuinstra, geboren op 20-10-1842 in Sneek. Overleden op 06-01-1880.
2. Klaaske Tuinstra, geboren op 24-12-1844 in Sneek. Overleden op 19-11-1936.
3. Antje Tuinstra, geboren op 28-10-1846 in Sneek. Overleden op 12-11-1846 in Sneek, 15 dagen oud.
4. Steven Tuinstra, geboren op 30-11-1847 in Sneek. Overleden op 20-12-1936.
5. Antje Tuinstra, geboren op 22-12-1850 in Sneek. Overleden op 15-10-1930.
6. Lijsbert Tuinstra, geboren op 24-02-1854 in Sneek. Overleden op 08-08-1859 in Sneek, 5 jaar oud.
7. Teeke Tuinstra, geboren op 06-02-1857 in Sneek. Overleden op 06-04-1927.
8. Tuinstra, levenloos geboren zoon, geboren op 09-11-1859 in Sneek.
9. Elisabeth Tuinstra, geboren op 24-05-1861 in Sneek. Overleden op 04-10-1918.
____
Atze Tuinstra is geboren op 17-11-1807 in Sneek, zoon van Teeke Jetzes Tuinstra en Jikke Franzes Hoefnagel. Atze is overleden op 11-03-1899 in Sneek, 91 jaar oud.
Atze:
(1) trouwde, 27 jaar oud, op 22-03-1835 in Sneek met Aafke Jans Rolsma, 34 jaar oud. Aafke is geboren op 15-09-1800 in Sneek, dochter van Jan Symons Rolsma en Martjen Klases Brouwer. Aafke is overleden op 14-10-1838 in Sneek, 38 jaar oud.
(2) trouwde, 31 jaar oud, op 10-02-1839 in Sneek met Sytske Postma, 28 jaar oud. Sytske is geboren op 25-02-1810 in Sneek, dochter van Theunis Johannes Postma en Hylkjen Tjallings Viersma. Sytske is overleden op 22-06-1871 in Sneek, 61 jaar oud.
(3) trouwde, 67 jaar oud, op 03-01-1875 in Sneek met Catharina Trussel, 66 jaar oud. Catharina is geboren in 1809 in Sneek, dochter van Johan Georg Trussel en Antje Sjoerds. Catharina is overleden op 05-08-1900 in Sneek, 91 jaar oud.
Kinderen van Atze en Aafke:
1. Jitske Tuinstra, geboren op 01-06-1835 in Sneek. Jitske is overleden op 21-01-1874 in Sneek, 38 jaar oud.
2. Jan Atzes Tuinstra, geboren op 18-12-1837 in Sneek. Jan is overleden op 09-01-1840 in Sneek, 2 jaar oud.
Kinderen van Atze en Sytske:
1. Tuinstra, levenloos geboren dochter, geboren op 03-08-1839 in Sneek.
2. Hylkje Tuinstra, geboren op 03-08-1839 in Sneek. Overleden op 09-08-1839 in Sneek, 6 dagen oud.
3. Hylkje Tuinstra, geboren op 01-09-1840 in Sneek. Overleden op 18-04-1926 in Sneek, 85 jaar oud.
4. Tuinstra, levenloos geboren dochter, geboren op 31-03-1843 in Sneek.
5. Magteltje Tuinstra, geboren op 04-04-1844 in Sneek. Overleden in 1920 in Staphorst, 76 jaar oud.
6. Tuinstra, levenloos geboren zoon, geboren op 08-03-1847 in Sneek.
7. Teuna Tuinstra, geboren op 11-02-1849 in Sneek. Overleden op 15-10-1857 in Sneek, 8 jaar oud.
8. Akke Tuinstra, geboren op 13-03-1851 in Sneek. Overleden op 09-04-1905 in Leiden, 54 jaar oud.
9. Teeke Tuinstra, geboren op 02-03-1854 in Sneek. Overleden op 10-11-1856 in Sneek, 2 jaar oud.
____
De directies van de hardrijderijen op de schaats blijven daarbij niet achter. Bij de grote organisaties in de steden is er altijd winst.
Er worden daar buiten de hardrijderijen om ook inzamelingen gehouden om de hulpbehoevenden te helpen in zware wintertijden. Net als in Leeuwarden wordt ook in Harlingen de winst van de hardrijderijen besteed aan verzorging van de armen. Van andere plaatsen zijn in de eerste decennia van de negentiende eeuw geen gegevens gevonden.
Stads Armenschool
Pas op dinsdag 10 januari 1848 treedt er een ingrijpende verandering op. Voor het eerst duikt er een uitslag op van een liefdadigheidswedstrijd op het ijs. De leerlingen van de Stads Armenschool in Sneek strijden om kledingstukken.
"Op den 10den dezer had te Sneek, eene bijzondere, en voorzeker de algemeene goedkeuring wegdragende, liefhebberij op schaatsen plaats. Op eene der binnengrachten, aan het Grootzand namelijk, werd eene hardrijderij gehouden door leerlingen der Stads Armenschool, waartoe 58 jongens van 12 tot 16 jaren oud, waren toegelaten. De prijs, bestaande in eenen nieuwen duffelschen jas en broek, nieuwe pet en schoenen, werd behaald door Harm Boelens; de premie, zijnde eene nieuwe wollen onderbroek, nieuwe borstrok, pet en schoenen, viel ten deel aan Steven Tuinstra; terwijl aan de daaraan volgende rijders, Gerlof de Wolf en Hijlke Osinga , ieder een paar nieuwe schoenen toegestaan, en aan Sijbout Pasma, oud 12 jaar, om zijne bijzondere bekwaamheid in het schaatsenrijden, door den onderwijzer eene wollen das geschonken werd. Na den afloop der hardrijderij, werden de rijders in de armenschool onthaald op warme melk en koek.'
Lang niet alle leerlingen van de school deden aan de wedstrijd mee. Er werd die dag 'door eenige kinderlievende ingezetenen' f. 70,25 bijeengebracht via een intekenlijst. Dat bedrag was ruim voldoende, want niet alleen de prijzen konden er van gekocht worden, maar ook alle kinderen, die niet aan 'den wedloop konden deelnemen heeft men heden verblijd met aan elk een stuk koek ten geschenke te geven."
De prijswinnaars komen uit doodgewone gezinnen, waarvan de vaders allemaal werk hebben, maar die toch tot de armen van de stad worden gerekend. Winnaar Harmen Boelens is veertien en een zoon van de 39-jarige turfdrager Willem Boelens. Hij wordt zelf later tabakskerversknecht. Gerlof de Wolf is zestien jaar en zoon van Broer de Wolf, een rogmolenaarsknecht, en Stijntje Mulder. Hij zal net als zijn vader in het molenbedrijf terecht komen. Gerlof is op 17 juli 1864 bij zijn huwelijk met Trientje van Sluis olieslagersknecht.
Een andere opvallende naam bij de prijswinnaars is natuurlijk Steven Tuinstra. Hij wint een wollen onderbroek, een borstrok, pet en schoenen.
Steven Tuinstra is geboren op 15 november 1834 als buitenechtelijk kind van Douwe Tuinstra en Sytske Postma. Douwe erkent de vader te zijn. In de geboorteakte staat als achternaam van de moeder abusievelijk Postmus. De ouders trouwen niet.
Op 10 februari 1839 trouwt Sytske Postma met Atze Tuinstra, een verre neef van Douwe Tuinstra. Atze is op dat moment vier maanden weduwnaar van Aafke Jans Rolsma en heeft twee kinderen, Jitske en Jan. Atze is op het moment van het huwelijk timmerknecht. Met Sytske krijgt hij negen kinderen. De meeste kinderen worden niet oud.
Steven groeit op bij Atze Tuinstra. Hij heeft geen contact meer met zijn biologische vader. Dat blijkt onder andere uit het feit dat hij zijn kinderen alleen naar moederskant vernoemd. Zijn eerste dochter heet Sietske, naar zijn moeder, een zoon noemt hij Theunis, naar de vader van zijn moeder.
Hij wordt soldaat bij het achtste regiment infanterie. Dit regiment is gelegerd in Nijmegen. Hier leert hij Ymkje Schurink kennen. Op 17 augustus 1868 wordt Hendrik geboren, een buitenechtelijk kind. Bijna een jaar later, op 10 juni 1869, trouwt hij met haar. Hendrik wordt bij het huwelijk erkent als zijn zoon.
Samen krijgen ze nog drie kinderen: Sietske, Theunis en Oeke.
Een paar korte stamboomoverzichten
Steven Tuinstra is geboren op 15-11-1834 in Sneek, zoon van Douwe Tuinstra en Sytske Postma. Steven is overleden op 02-03-1888 in Utrecht, 53 jaar oud.
Steven trouwde, 34 jaar oud, op 10-06-1869 in Nijmegen met Ymkje Schurink, 24 jaar oud. Ymkje is geboren op 06-11-1844 in Sneek, dochter van Hendrik Schurink en Oeke Jardinga. Ymkje is overleden op 17-10-1915 in Den Helder, 70 jaar oud.
Kinderen van Steven en Ymkje:
1. Hendrik Tuinstra, geboren op 17-08-1868 in Nijmegen. Overleden op 13-03-1940.
2. Sietske Tuinstra, geboren op 04-02-1871 in Utrecht. Overleden op 23-10-1872 in Sneek, 1 jaar oud.
3. Theunis Tuinstra, geboren op 01-09-1873 in Sneek. Overleden op 22-04-1963.
4. Oeke Tuinstra, geboren op 06-04-1877 in Sneek. Overleden op 22-02-1878 in Sneek, 10 maanden oud.
____
Douwe Tuinstra is geboren op 22-05-1814 in Sneek, zoon van Steven Douwes Tuinstra en Klaaske Klases Klein. Douwe is overleden op 18-10-1899 in Sneek, 85 jaar oud.
Douwe:
(1) is de biologische vader van het kind van Sytske Postma. Sytske is geboren op 25-02-1810 in Sneek, dochter van Theunis Johannes Postma en Hylkjen Tjallings Viersma. Sytske is overleden op 22-06-1871 in Sneek, 61 jaar oud. Zij trouwde later op 10-02-1839 in Sneek met Atze Tuinstra (1807-1899).
(2) trouwde, 28 jaar oud, op 10-07-1842 in Sneek met Baukjen de Vos, 22 jaar oud. Baukjen is geboren op 12-11-1819 in Balk, dochter van Itjen Lijckeles de Vos en Lijsbert Wanders Gleistra. Baukjen is overleden op 16-02-1903 in Sneek, 83 jaar oud.
Kind van Douwe en Sytske:
1. Steven Tuinstra, geboren op 15-11-1834 in Sneek. Overleden op 02-03-1888.
Kinderen van Douwe en Baukjen:
1. Yttje Tuinstra, geboren op 20-10-1842 in Sneek. Overleden op 06-01-1880.
2. Klaaske Tuinstra, geboren op 24-12-1844 in Sneek. Overleden op 19-11-1936.
3. Antje Tuinstra, geboren op 28-10-1846 in Sneek. Overleden op 12-11-1846 in Sneek, 15 dagen oud.
4. Steven Tuinstra, geboren op 30-11-1847 in Sneek. Overleden op 20-12-1936.
5. Antje Tuinstra, geboren op 22-12-1850 in Sneek. Overleden op 15-10-1930.
6. Lijsbert Tuinstra, geboren op 24-02-1854 in Sneek. Overleden op 08-08-1859 in Sneek, 5 jaar oud.
7. Teeke Tuinstra, geboren op 06-02-1857 in Sneek. Overleden op 06-04-1927.
8. Tuinstra, levenloos geboren zoon, geboren op 09-11-1859 in Sneek.
9. Elisabeth Tuinstra, geboren op 24-05-1861 in Sneek. Overleden op 04-10-1918.
____
Atze Tuinstra is geboren op 17-11-1807 in Sneek, zoon van Teeke Jetzes Tuinstra en Jikke Franzes Hoefnagel. Atze is overleden op 11-03-1899 in Sneek, 91 jaar oud.
Atze:
(1) trouwde, 27 jaar oud, op 22-03-1835 in Sneek met Aafke Jans Rolsma, 34 jaar oud. Aafke is geboren op 15-09-1800 in Sneek, dochter van Jan Symons Rolsma en Martjen Klases Brouwer. Aafke is overleden op 14-10-1838 in Sneek, 38 jaar oud.
(2) trouwde, 31 jaar oud, op 10-02-1839 in Sneek met Sytske Postma, 28 jaar oud. Sytske is geboren op 25-02-1810 in Sneek, dochter van Theunis Johannes Postma en Hylkjen Tjallings Viersma. Sytske is overleden op 22-06-1871 in Sneek, 61 jaar oud.
(3) trouwde, 67 jaar oud, op 03-01-1875 in Sneek met Catharina Trussel, 66 jaar oud. Catharina is geboren in 1809 in Sneek, dochter van Johan Georg Trussel en Antje Sjoerds. Catharina is overleden op 05-08-1900 in Sneek, 91 jaar oud.
Kinderen van Atze en Aafke:
1. Jitske Tuinstra, geboren op 01-06-1835 in Sneek. Jitske is overleden op 21-01-1874 in Sneek, 38 jaar oud.
2. Jan Atzes Tuinstra, geboren op 18-12-1837 in Sneek. Jan is overleden op 09-01-1840 in Sneek, 2 jaar oud.
Kinderen van Atze en Sytske:
1. Tuinstra, levenloos geboren dochter, geboren op 03-08-1839 in Sneek.
2. Hylkje Tuinstra, geboren op 03-08-1839 in Sneek. Overleden op 09-08-1839 in Sneek, 6 dagen oud.
3. Hylkje Tuinstra, geboren op 01-09-1840 in Sneek. Overleden op 18-04-1926 in Sneek, 85 jaar oud.
4. Tuinstra, levenloos geboren dochter, geboren op 31-03-1843 in Sneek.
5. Magteltje Tuinstra, geboren op 04-04-1844 in Sneek. Overleden in 1920 in Staphorst, 76 jaar oud.
6. Tuinstra, levenloos geboren zoon, geboren op 08-03-1847 in Sneek.
7. Teuna Tuinstra, geboren op 11-02-1849 in Sneek. Overleden op 15-10-1857 in Sneek, 8 jaar oud.
8. Akke Tuinstra, geboren op 13-03-1851 in Sneek. Overleden op 09-04-1905 in Leiden, 54 jaar oud.
9. Teeke Tuinstra, geboren op 02-03-1854 in Sneek. Overleden op 10-11-1856 in Sneek, 2 jaar oud.
____
maandag 1 juni 2015
De relatie tussen drabbelkoeken en Tuinstra
Roomboter, boekweitmeel en suiker vormden en vormen de ingrediënten. De roomboter wordt verhit tot net onder de 100 graden en het beslag wordt 'geschud' in een koperen pannetje waarvan de bodem drie kleine gaatjes bevat. Die dunne draadjes vormen in de hete boter in één minuut een drabbelkoek, die dan nog eens moet worden gedraaid om bruin en krokant te worden en ter afsluiting op een lekzeefje wordt gelegd. De uitgelekte boter kan zo opnieuw worden gebruikt.
Jan Haga, de zoon van lappenkoopman Petrus Haga en Tytje Reinouts, gaat als banketbakkersknecht naar Amsterdam om ervaring op te doen. Met behulp van het familiekapitaal vestigt hij zich later als banketbakker aan de Galigastraat in Sneek. Als ondernemende jongeman zoekt hij naar mogelijkheden om zijn inkomsten te vergroten. Dat "extra" moet uit de koekjes komen, want de mensen kunnen nu eenmaal niet meer brood eten dan zij doen. Zo probeert hij zijn assortiment koekjes te vergroten en daaruit is de specialiteit "drabbelkoek" geboren. "Dribbeldrabbel" noemt men in die tijd om de een of andere reden het netwerk van draden. Jan Haga heeft dan de naam: drabbelkoek.
Drabbelkoeken zijn in die tijd niets bijzonders. Iedereen heeft zijn eigen recept op basis van reuzel. Maar reuzel heeft als nadeel dat het snel verbrand. Jan Haga vervangt daarom de reuzel door roomboter. Een heel duur ingrediënt, dat absoluut niet mag verbranden, omdat het proces dan helemaal te kostbaar word. Zo heeft Jan Haga in 1850 de drabbelkoek "uitgevonden".
Op 19 februari 1880 proeft Koning Willem III het geheime recept van de drabbelkoek, en verleent Haga, als enige drabbelkoekbakker, het hofleverancierschap. Tot op de dag van vandaag is het familiebedrijf houder hiervan voor de drabbelkoek.
Het Sneker bedrijf 'De Waterpoort' groeit. Er word zelfs een vestiging in Amsterdam geopend. Op 4 mei 1890 vertrekt Jan Haga met zijn vrouw Dieuwke Krol naar Amsterdam, om daar aan Weteringschans 185 een tweede vestiging te openen. Zijn zoon Gerrit treedt in de voetsporen van zijn vader en neemt de bakkerij in Sneek over.
In 1895 wordt de bakkerij aan de Galigastraat te koop aangeboden. Het pand wordt verkocht voor ƒ3335,-. Gerrit begint in het naastgelegen pand op nummer 18 een nieuwe bakkerij. Op 10 mei 1896, de geboortedag van de nieuwe drabbalkoekenbakker Jan Haga, wordt de drabbelkoekenbakkerij overgebracht. Hier blijft de bakkerij tot de jaren '60 van de 20e eeuw. De gevel van dat pand wordt gesierd met het koninklijk wapen.
Rond 1900 heeft het bedrijf in Amsterdam een primeur: het laat de eerste lichtreclame aanbrengen. De drabbelkoek verovert het Westen, maar ook in Nederlands-Indië worden goede zaken gedaan. Dat is niet zo vreemd, want een drabbelkoek blijft drie maanden 'goed', dus haalt de klant iets in huis dat ook nog even te bewaren valt. Goedkoop is de lekkernij ook in die dagen niet. Het bedrijf levert twee verpakkingen: bussen van ƒ1,- en van 60 cent.
In de jaren tien van de 20e eeuw wordt de Amsterdamse vestiging weer afgestoten. Op 20 mei 1914 gaat Jan Haga terug naar Sneek. Rond 1920 ontwerpt de Sneker ingenieur Nieveen voor de Haga's de eerste schudmachine. Dat betekent ontslag voor de veertien schudders, die intussen ƒ12,- per week verdienen en te duur worden. Gerrit Haga neemt het besluit dat zijn zoons Sjoerd, Jan en Gerrit die machine moeten bedienen. Sjoerd vindt dat er niet zoveel huishoudens van de bakkerij kunnen leven en trekt zicht terug.
Een lot uit de loterij levert hem ƒ25.000 op: voldoende startkapitaal om voor zichzelf te beginnen.
Bij Sjoerd Haga heeft banketbakker Douwe Schaap een tijdje gewerkt. Het bakken van drabbelkoeken is hem niet helemaal vreemd, omdat hij jaren geleden bij Vriezenberg in Leeuwarden heeft gewerkt, die een tijdlang geprobeerd heeft een markt voor drabbelkoeken te veroveren.
De gebroeders Jan en Gerrit Haga zetten het bedrijf voort. Maar Gerrit Jan (Bunnie), de zoon van Jan, die de handel in de loop der jaren heeft zien veranderen, is van mening, dat het bedrijf zich aan die veranderde omstandigheden moest aanpassen. Hij vindt een goedkopere wijze van produceren en wordt een 'concurrent' van zijn vader. In het begin van de jaren zestig begint hij voor zichzelf. Hij bakt "beroemde Sneeker boterdrabbelkoeken". Zijn bedrijf heeft hij „De Friesche Sjees" genoemd. Op zijn bussen staat een sjees met twee Friese paarden ervoor afgebeeld met dan verder de Friese vlag.
Meer dan een eeuw lang is Haga te vinden in een piepklein winkelpandje in het oude centrum Sneek. In de jaren ’60 verhuist het bedrijf naar de Eerste Oosterkade waar deckoekenbakkerij aan het woonhuis grenst. Inmiddels wordt er nog slechts met één machine gewerkt. Die kleinschaligheid geeft af en toe problemen.
De dochters van Bunnie willen het familiebedrijf tot nu toe niet overnemen. De receptuur van de drabbelkoek is bij hen bekend.
Relatie met Tuinstra
Tyte Reinouts is op 3 september 1848 overleden. Petrus Haga hertrouwt op 18 mei 1852 in Sneek met Angenietje de Jager. Hun zoon Jan Haga (halfbroer van de bakker) trouwt met Beertje Tuinstra.
Jan en Beertje krijgen een dochter: Jikke. Zij trouwt met Jan Haga, de zoon van Gerrit Haga.
beknopte stamboom Petrus Haga
I Petrus Haga is geboren op 03-02-1803 in Sneek als zoon van Jan Haga en Maria Sybes. Petrus is overleden op 24-11-1868 in Sneek, 65 jaar oud.
(1) trouwde, 20 jaar oud, op 17-09-1823 met Tytje Reinouts, 20 jaar oud. Tytje is geboren op 20-01-1803 in Sneek, dochter van Wybren Reinouts en Hittje Hogenbruch. Tytje is overleden op 03-09-1848 in Sneek, 45 jaar oud.
(2) trouwde, 49 jaar oud, op 18-04-1852 in Sneek met Angenietje de Jager, 24 jaar oud, geboren op 19-04-1828, dochter van Douwe Douwes de Jager en Elisabeth van der Stel. Angenietje is overleden op 09-07-1913 in Sneek, 85 jaar oud.
Kinderen van Petrus en Tytje:
1. Wybren Reinouts Haga, geboren op 20-02-1824 in Sneek. Wybren is overleden op 29-11-1889 in Sneek, 65 jaar oud.
2. Maria Haga, geboren op 01-12-1825 in Sneek. Maria is overleden op 08-06-1843, 17 jaar oud.
3. Jan Haga (II-a), geboren op 10-04-1828 in Sneek. Jan is overleden op 25-07-1917 in Sneek, 89 jaar oud.
4. Hittje Haga, geboren op 02-04-1830 in Sneek. Hittje is overleden op 09-11-1833 in Sneek, 3 jaar oud.
5. Geertje Haga, geboren op 21-07-1832 in Sneek. Geertje is overleden op 11-04-1840, 7 jaar oud.
6. Hermanus Haga, geboren op 11-12-1834 in Sneek. Hermanus is overleden op 20-05-1838, 3 jaar oud.
7. Willem Haga, geboren op 05-01-1837 in Sneek. Willem is overleden op 10-04-1844 in Sneek, 7 jaar oud.
8. Hermanus Haga, geboren op 15-10-1839 in Sneek. Hermanus is overleden op 23-12-1912 in Idskenhuizen, 73 jaar oud.
9. Hittje Haga, geboren op 05-08-1842 in Sneek. Hittje is overleden op 12-05-1843, 9 maanden oud.
10. Willem Haga, geboren op 18-06-1844 in Sneek. Willem is overleden op 12-07-1850 in Sneek, 6 jaar oud.
Kinderen van Petrus en Angenietje:
1. Douwe Haga, geboren op 15-08-1852 in Sneek. Douwe is overleden op 16-02-1906 in Amsterdam, 53 jaar oud.
2. Willem Haga, geboren op 21-11-1853 in Sneek.
3. Jan Haga (II-b), geboren op 09-01-1855 in Sneek. Jan is overleden op 11-10-1934 in Sneek, 79 jaar oud.
4. Maria Haga, geboren op 06-04-1856 in Sneek. Maria is overleden op 12-05-1857 in Sneek, 13 maanden oud.
5. Maria Haga, geboren op 13-05-1857 in Sneek. Maria is overleden op 24-07-1859 in Sneek, 2 jaar oud.
6. Elisabeth Haga, geboren op 17-04-1859 in Sneek. Elisabeth is overleden op 11-10-1873 in Sneek, 14 jaar oud.
7. Petrus Haga, geboren op 08-08-1861 in Sneek. Petrus is overleden op 09-08-1907 in Sneek, 46 jaar oud.
8. Sjoerd Haga, geboren op 08-07-1863 in Sneek. Sjoerd is overleden op 09-12-1864 in Sneek, 17 maanden oud.
9. Sjoerd Haga, geboren op 16-05-1867 in Sneek. Sjoerd is overleden op 25-02-1869 in Sneek, 21 maanden oud.
II-a Jan Haga is geboren op is geboren op 10-04-1828 in Sneek, zoon van Petrus Haga en Tytje Reinouts. Jan is overleden op 25-07-1917 in Sneek, 89 jaar oud.
Jan:
(1) trouwde, 24 jaar oud, op 16-05-1852 met Ymkje Stelma, 23 jaar oud. Ymkje is geboren op 11-09-1828 in Sneek, dochter van Fokke Minnes Stelma en Antje Ypes Jardinga. Ymkje is overleden op 26-04-1854 in Sneek, 24 jaar oud.
(2) trouwde, 25 jaar oud, op 29-01-1854 met Dieuwke Krol, 19 jaar oud. Dieuwke is geboren op 17-05-1834 in Schingen, dochter van Gerrit Jans Krol en Jannigje Joris Wijngaarden. Dieuwke is overleden op 09-08-1918 in Nijemirdum, 84 jaar oud.
Kind van Jan en Ymkje:
1. Petrus Haga, geboren op 08-03-1853 in Sneek. Petrus is overleden op 16-01-1855, 22 maanden oud.
Kinderen van Jan en Dieuwke:
1. Jannigje Haga, geboren op 21-11-1854 in Sneek.
2. Tietje Haga, geboren op 29-03-1856 in Sneek. Tietje is overleden op 26-03-1900 in Heeg, 43 jaar oud.
3. Maria Haga, geboren op 06-02-1858 in Sneek. Maria is overleden op 26-07-1858 in Sneek, 5 maanden oud.
4. Levenloze dochter, geboren op 10-04-1859 in Sneek.
5. Gerrit Haga, geboren op 03-05-1861 in Sneek. Gerrit is overleden op 16-09-1861 in Sneek, 3 maanden oud.
6. Maria Haga, geboren op 03-12-1862 in Sneek. Maria is overleden op 28-08-1942 in Zeist, 79 jaar oud.
7. Gerrit Haga (III-a), geboren op 08-10-1865 in Sneek. Gerrit is overleden op 18-08-1932 in Sneek, 66 jaar oud.
8. Petronella Haga, geboren op 29-07-1870 in Sneek. Petronella is overleden op 01-03-1871 in Sneek, 7 maanden oud.
II-b Jan Haga is geboren op 09-01-1855 in Sneek, zoon van Petrus Haga en Angenietje de Jager. Jan is overleden op 11-10-1934 in Sneek, 79 jaar oud.
Jan trouwde 40 jaar oud, op 25-08-1895 in Sneek met Beertje Tuinstra, 31 jaar oud. Beertje is geboren op 21-12-1863, dochter van Taeke Tuinstra en Jeltje Spoor. Beertje trouwde, 20 jaar oud, op 18-05-1884 in Sneek met Gosse Faber, 28 jaar oud. Gosse is geboren op 05-08-1855 in Sneek, zoon van Aaltje Faber. Gosse is overleden op 16-10-1890 in Sneek, 35 jaar oud. Beertje is overleden op 06-03-1952 in Sneek, 88 jaar oud.
Kinderen van Beertje en Gosse:
1. Aaltje Faber, geboren op 23-08-1885 in Sneek. Aaltje is overleden op 09-07-1981 in Sneek, 95 jaar oud.
2. Taeke Faber, geboren op 10-01-1887 in Sneek. Taeke is overleden op 18-04-1971 in Sneek, 84 jaar oud.
3. Jan Faber, geboren op 25-12-1888 in Sneek. Jan is overleden op 28-10-1988 in Sneek, 99 jaar oud.
Kind van Beertje uit onbekende relatie:
1. Jeltje Tuinstra, geboren op 26-09-1892 in Sneek. Overleden op 10-10-1985, 93 jaar oud.
Kinderen van Beertje en Jan:
1. Willem Haga, geboren op 28-05-1895 in Sneek. Willem is overleden op 18-01-1978 in Sneek, 82 jaar oud.
2. Petrus Haga, geboren op 10-02-1897 in Sneek. Petrus is overleden op 01-05-1989 in Sneek, 92 jaar oud.
3. Angenietje Haga, geboren op 04-05-1899 in Sneek. Angenietje is overleden op 22-12-1986 in Sneek, 87 jaar oud.
4. Jikke Haga (III-b), geboren op 15-06-1902 in Sneek. Jikke is overleden op 10-10-1970 in Sneek, 68 jaar oud.
5. Aitze Haga, geboren op 08-04-1904 in Sneek. Aitze is overleden op 17 maart 1998 in Bolsward, 93 jaar oud.
6. Steven Haga, geboren op 18-06-1906 in Sneek. Steven is overleden op 04-05-1979 in Sneek, 72 jaar oud.
III-a Gerrit Haga is geboren op 08-10-1865 in Sneek, zoon van Jan Haga en Dieuwke Krol. Gerrit is overleden op 18-08-1932 in Sneek, 66 jaar oud.
Gerrit trouwde , 25 jaar oud, op 30-04-1891 in Sneek met Liskje Roorda, 20 jaar oud. Liskje is geboren op 20-08-1870 in Sneek, dochter van Sjoerd Roorda en Trijntje Aukema. Liskje is overleden op 18-06-1959 in Sneek, 88 jaar oud.
Kinderen van Gerrit en Liskje:
1. Sjoerd Jan Haga, geboren op 02-03-1892 in Sneek. Sjoerd Jan is overleden op 07-10-1964 in Sneek, 72 jaar oud.
2. Dieuwkje Haga, geboren op 07-04-1894 in Sneek. Dieuwkje is overleden op 27-12-1967 in Den Haag, 73 jaar oud.
3. Jan Haga (IV-a), geboren op 10-05-1896 in Sneek. Jan is overleden op 15-09-1976 in Sneek, 80 jaar oud.
4. Gerrit Haga, geboren op 16-08-1903 in Sneek. Gerrit is overleden op 17-11-1971 in Sneek, 68 jaar oud.
5. Trijntje Haga, geboren op 23-02-1913 in Sneek. Trijntje is overleden.
III-b Jikke Haga is geboren op 15-06-1902 in Sneek, dochter van Jan Haga en Beertje Tuinstra. Jikke is overleden op 10-10-1970 in Sneek, 68 jaar oud.
Jikke trouwde, 21 jaar oud, op 05-11-1923 in Sneek met Jan Haga (IV-a), 27 jaar oud. Jan is geboren op 10-05-1896 in Sneek, zoon van Gerrit Haga en Liskje Roorda. Jan is overleden op 15-09-1976 in Sneek, 80 jaar oud.
Kinderen van Jikke en Jan:
1. Liskje Beertje Haga
2. Gerrit Jan Haga
woensdag 20 mei 2015
Opmerkelijk nieuws: Friezen stammen af van één stamvader
Ruim helft Europese mannen stamt af van drie oervaders
Liefst twee op de drie Europese mannen stamt uiteindelijk af van een groep van slechts drie mannen uit de Bronstijd. Van alle inheemse Friezen loopt de helft zelfs rond met de genen van maar één van de 'stamvaders'. Dat blijkt uit een analyse van het Y-chromosoom van 334 Europese mannen.
De uitkomst is verrassend, omdat de stamvaders relatief kort geleden leefden: zo'n 2.500 tot 2.200 jaar voor Christus, toen er al landbouw was en het Oude Egypte bloeide. Wetenschappers duiden de drie 'oer-Europeanen' aan met I1, R1a en R1b.
De experts denken dat de I1-mutatie, waarmee half Friesland rondloopt, ongeveer 4.200 jaar geleden voor het eerst ontstond, ergens in Noordoost-Europa. De R1-mutaties zijn wat ouder en vooral wijdverspreid in Frankrijk, Groot-Brittannië en Spanje - al is ook eenderde van de (oorspronkelijke) Friese mannen drager ervan.
Maarten Keulemans legt een en ander uit in het volgende artikel in de Volkskrant.
Liefst twee op de drie Europese mannen stamt uiteindelijk af van een groep van slechts drie mannen uit de Bronstijd. Van alle inheemse Friezen loopt de helft zelfs rond met de genen van maar één van de 'stamvaders'. Dat blijkt uit een analyse van het Y-chromosoom van 334 Europese mannen.
De uitkomst is verrassend, omdat de stamvaders relatief kort geleden leefden: zo'n 2.500 tot 2.200 jaar voor Christus, toen er al landbouw was en het Oude Egypte bloeide. Wetenschappers duiden de drie 'oer-Europeanen' aan met I1, R1a en R1b.
De experts denken dat de I1-mutatie, waarmee half Friesland rondloopt, ongeveer 4.200 jaar geleden voor het eerst ontstond, ergens in Noordoost-Europa. De R1-mutaties zijn wat ouder en vooral wijdverspreid in Frankrijk, Groot-Brittannië en Spanje - al is ook eenderde van de (oorspronkelijke) Friese mannen drager ervan.
Maarten Keulemans legt een en ander uit in het volgende artikel in de Volkskrant.
dinsdag 3 maart 2015
Paulus Tuinstra
Op 25 februari 1903 is er een bijeenkomst van het Leger des Heils aan het Kleinzand in Sneek. Deze bijeenkomsten veroorzaken nogal eens aanleiding tot opstootjes. Onder de aanwezigen zijn onder andere Paulus Tuinstra, Jacob van Dijk en zijn moeder Hittje Bakker. Hittje krijgt het aan de stok met de officieren van het Leger des Heils. Tenslotte verlaat ze de godsdienstoefening.
Als de bijeenkomst is afgelopen verspert ze samen met haar 14-jarige zoon Jacob de uitgang. De zeemtouwersknecht Paulus Tuinstra duwt haar aan de kant. Zij verzet zich hier tegen. Ook Jacob bemoeit zich met de ruzie. Moeder en zoon vallen Paulus om de beurt aan. Tenslotte haalt Jacob een mes uit zijn zak en geeft Paulus een flinke snee over zijn voorhoofd, waarvan het litteken nog wel enige tijd te zien zal zijn.
De voorzitter van de bijeenkomst zegt dat de vader van Jacob een degelijk man is, maar dat er aan zijn moeder wel iets hapert.
Paulus Tuinstra doet aangifte van mishandeling.
Een jongen van 14 jaar die het voor zijn moeder opneemt is toch zeker niet slecht. Jacob is zo'n jongen, maar hij ging op die dag iets te ver en dat wordt hem kwalijk genomen bij de rechtszitting. De eis is 3 maanden gevang.
Uiteindelijk wordt hij door de Rechtbank van Leeuwarden veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf.
Leger des Heils (Kleinzand 20)
___
Paulus Tuinstra is geboren op 20-02-1884 in Sneek, zoon van Steven Tuinstra en Berber Schuil. Paulus is overleden op 25-08-1952 in Hilversum, 68 jaar oud.
Paulus trouwde, 26 jaar oud, op 10-11-1910 in Enschede met Mina Akkerman, 22 jaar oud. Mina is geboren op 25-09-1888 in Steenwijk, dochter van Wicher Akkerman en Helena Heinen. Mina is overleden op 15-12-1963 in Rhoon, 75 jaar oud.
Kind van Paulus en Mina:
1. Berber Helena Tuinstra
2. Wicher Steven Tuinstra
3. Helena Mina Tuinstra
___
Geboorteakte Jacob van Dijk
Als de bijeenkomst is afgelopen verspert ze samen met haar 14-jarige zoon Jacob de uitgang. De zeemtouwersknecht Paulus Tuinstra duwt haar aan de kant. Zij verzet zich hier tegen. Ook Jacob bemoeit zich met de ruzie. Moeder en zoon vallen Paulus om de beurt aan. Tenslotte haalt Jacob een mes uit zijn zak en geeft Paulus een flinke snee over zijn voorhoofd, waarvan het litteken nog wel enige tijd te zien zal zijn.
De voorzitter van de bijeenkomst zegt dat de vader van Jacob een degelijk man is, maar dat er aan zijn moeder wel iets hapert.
Paulus Tuinstra doet aangifte van mishandeling.
Een jongen van 14 jaar die het voor zijn moeder opneemt is toch zeker niet slecht. Jacob is zo'n jongen, maar hij ging op die dag iets te ver en dat wordt hem kwalijk genomen bij de rechtszitting. De eis is 3 maanden gevang.
Uiteindelijk wordt hij door de Rechtbank van Leeuwarden veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf.
___
Paulus Tuinstra is geboren op 20-02-1884 in Sneek, zoon van Steven Tuinstra en Berber Schuil. Paulus is overleden op 25-08-1952 in Hilversum, 68 jaar oud.
Paulus trouwde, 26 jaar oud, op 10-11-1910 in Enschede met Mina Akkerman, 22 jaar oud. Mina is geboren op 25-09-1888 in Steenwijk, dochter van Wicher Akkerman en Helena Heinen. Mina is overleden op 15-12-1963 in Rhoon, 75 jaar oud.
Kind van Paulus en Mina:
1. Berber Helena Tuinstra
2. Wicher Steven Tuinstra
3. Helena Mina Tuinstra
___
zaterdag 28 februari 2015
Vernoemen: hoe hoort dat eigenlijk?
Vroeger was het leven zo simpel. Je hoefde niet eindeloos op zoek naar die ene perfecte kindernaam, je vernoemde je kinderen gewoon in een vaste volgorde naar familieleden. Deed je dat niet, dan kon je ruzie krijgen. Maar hoe werkten die oude vernoemingsregels precies? En hoe zouden jóuw kinderen heten als je je er keurig aan zou houden?
Vernoemingsrijtje
Die vaste volgorde zag er in de meeste regio’s zo uit: eerst werden de vier grootouders van de kinderen vernoemd, dan de ooms en tantes. Als bij een heel kinderrijk gezin de familieleden op waren, vernoemden ouders zichzelf of werkten ze het vernoemingsrijtje gewoon opnieuw af, met als gevolg dat meerdere kinderen dezelfde naam kregen.
Opa en oma
De eerste jongen werd vernoemd naar zijn opa van vaderskant. Het eerste meisje kreeg in bepaalde delen van Nederland de naam van haar oma van moederskant, maar in andere ging ook bij een meisje de vaderskant voor.
De volgende kinderen kregen de namen van de overgebleven grootouders. De twee families waren om en om aan de beurt, dus als het tweede kind was vernoemd naar de moederskant dan was de vaderskant aan de beurt.
Het kwam natuurlijk niet altijd uit met de geslachten uit. Dan werd de naam gewoon omgebouwd: opa Piet kreeg een kleindochter Pietje of oma Elisabeth een kleinzoon Elisabertus.
En als bijvoorbeeld de beide opa’s dezelfde naam hadden, dan was het in sommige streken heel gewoon dat je de twee zonen ook zo noemde. Anders was een van de opa’s beledigd. De roepnamen werden dan wel anders.
Ooms en tantes
In sommige regio’s, zoals Gelderland, vernoemden ouders hun vijfde en zesde kind naar zichzelf, maar meestal waren de ooms en tantes van de kinderen aan de beurt. In streken waar de vaderskant altijd voor ging werden eerst de broers en zussen van de vader vernoemd, in de rest van het land eerst die van de moeder.
Er bestond hier wel meer vrijheid dan bij het vernoemen van de grootouders. Je kon best een vervelend familielid overslaan of een ander juist voortrekken, in de hoop dat het naamgenootje in het testament niet zou worden vergeten. Want vernoemen schiep verplichtingen. Je werd geacht extra op je naamgenootjes te letten. Sommige grootouders trokken hun naamgenoten zelfs schaamteloos voor op hun andere kleinkinderen.
Dood gaat voor levend
Er bestond één belangrijke uitzondering op de vaste volgorde van vernoemen: dood gaat voor levend. Overleden familieleden werden eerst vernoemd, ook als de andere kant van de familie eigenlijk recht had op een naamgenoot.
Twee minder vaak voorkomende uitzonderingen hadden ook met de dood te maken. Overleed een vader voor de geboorte van zijn kind, dan werd het naar hem vernoemd. Hetzelfde gebeurde met een moeder die in het kraambed stierf. En hertrouwde een weduwnaar, dan was het heel gewoon dat hij het eerste kind bij zijn nieuwe vrouw vernoemde naar zijn overleden eerste echtgenote.
Hoe zouden jouw kinderen heten?
Het is leuk te bedenken hoe je eigen kinderen zouden heten als je ze volgens de oude regels zou vernoemen.
Meer lezen:
Meer, Maarten van der. Wie noemt zijn kind nou Chardonnay? Waarom we weten zoals we heten? (Podium, 2014)
Vernoemingsrijtje
Die vaste volgorde zag er in de meeste regio’s zo uit: eerst werden de vier grootouders van de kinderen vernoemd, dan de ooms en tantes. Als bij een heel kinderrijk gezin de familieleden op waren, vernoemden ouders zichzelf of werkten ze het vernoemingsrijtje gewoon opnieuw af, met als gevolg dat meerdere kinderen dezelfde naam kregen.
Opa en oma
De eerste jongen werd vernoemd naar zijn opa van vaderskant. Het eerste meisje kreeg in bepaalde delen van Nederland de naam van haar oma van moederskant, maar in andere ging ook bij een meisje de vaderskant voor.
De volgende kinderen kregen de namen van de overgebleven grootouders. De twee families waren om en om aan de beurt, dus als het tweede kind was vernoemd naar de moederskant dan was de vaderskant aan de beurt.
Het kwam natuurlijk niet altijd uit met de geslachten uit. Dan werd de naam gewoon omgebouwd: opa Piet kreeg een kleindochter Pietje of oma Elisabeth een kleinzoon Elisabertus.
En als bijvoorbeeld de beide opa’s dezelfde naam hadden, dan was het in sommige streken heel gewoon dat je de twee zonen ook zo noemde. Anders was een van de opa’s beledigd. De roepnamen werden dan wel anders.
Ooms en tantes
In sommige regio’s, zoals Gelderland, vernoemden ouders hun vijfde en zesde kind naar zichzelf, maar meestal waren de ooms en tantes van de kinderen aan de beurt. In streken waar de vaderskant altijd voor ging werden eerst de broers en zussen van de vader vernoemd, in de rest van het land eerst die van de moeder.
Er bestond hier wel meer vrijheid dan bij het vernoemen van de grootouders. Je kon best een vervelend familielid overslaan of een ander juist voortrekken, in de hoop dat het naamgenootje in het testament niet zou worden vergeten. Want vernoemen schiep verplichtingen. Je werd geacht extra op je naamgenootjes te letten. Sommige grootouders trokken hun naamgenoten zelfs schaamteloos voor op hun andere kleinkinderen.
Dood gaat voor levend
Er bestond één belangrijke uitzondering op de vaste volgorde van vernoemen: dood gaat voor levend. Overleden familieleden werden eerst vernoemd, ook als de andere kant van de familie eigenlijk recht had op een naamgenoot.
Twee minder vaak voorkomende uitzonderingen hadden ook met de dood te maken. Overleed een vader voor de geboorte van zijn kind, dan werd het naar hem vernoemd. Hetzelfde gebeurde met een moeder die in het kraambed stierf. En hertrouwde een weduwnaar, dan was het heel gewoon dat hij het eerste kind bij zijn nieuwe vrouw vernoemde naar zijn overleden eerste echtgenote.
Hoe zouden jouw kinderen heten?
Het is leuk te bedenken hoe je eigen kinderen zouden heten als je ze volgens de oude regels zou vernoemen.
Meer lezen:
Abonneren op:
Posts (Atom)