De betekenis van de naam Tuinstra

De –stra-namen omvatten in hoofdzaak topografische begrippen of aardrijkskundige namen. –stra betekent in Friese namen dan ook in de regel: afkomstig van…; of behorende bij… Het achtervoegsel –stra is Oudfries en later omgevormd tot ster.

Hoewel –ster nog steeds fungeert bij plaatsnaamafleidingen, werd –stra in achternamen door het in onbruik raken van de –a-verbuiging in het Fries niet meer als zodanig begrepen. Toch werden er bij de massale naamsaanneming in 1811 nog veel familienamen mee gevormd.

Een opmerkelijke factor in de structuur van –stra-namen is dat hier in vrijwel alle namen slechts één lettergreep voorafgaat. Om aan deze ongeschreven taalregel te voldoen is gezocht naar eenlettergrepige woorden of zijn woorden, in het bijzonder toponiemen, verkort, vaak door weglating van het eerste lid. Een gevolg hiervan is dat er een aantal zeer frequente –stra-namen zijn, waarvan niet alle dragers familie van elkaar zijn.

Tuinstra betekent dus: afkomstig van de tuin, of behorende bij de tuin.

Een mogelijkheid is dat de naamgever aan de zuidkant van de stad Sneek woonde. In 1809-1810 is er in Sneek op een voormalige blekerij een bos, eigenlijk een stadspark aangelegd in Engelse landschapsstijl. Sneek had daarmee het tweede stadspark van Friesland.

Tegenwoordig heet dit de Boschbuurt. Het Bosch werd in 1843 doorsneden door de als zandweg aangelegde Lemmerweg (die in 1865 een grindweg werd). In het begin van de 20e eeuw was de Lemmerweg nog een weg met bomen, wat boerderijen en een tolhek, een paar arbeidershuisjes met appelhoven en een woonwagenkamp met alles erop en eraan. Toen kwam er steeds meer particuliere bebouwing tot stand en er restte niet veel meer van het bospark, zodat de gemeente besloot het overblijvende gedeelte te bestemmen voor woningbouw.

Het zou ook kunnen dat de naamgever heeft gewoond op de plaats waar in de 16e en 17e eeuw de tuinen van de adellijke familie Frittema hebben gelegen. Dit is nu de parkeerplaats van het ziekenhuis.

Een andere mogelijkheid is dat het een beroepsnaam is. In dit geval betekent het dat een van de voorouders hovenier, gardenier of tuinder is geweest.

Het is goed te beseffen dat iedereen met de achternaam Tuinstra niet allemaal familie van elkaar zijn, ook al komen ze uit dezelfde plaats of gemeente.